Over het algemeen wordt geadviseerd om het gebruik van de fopspeen af te bouwen tegen de leeftijd van 3 jaar, ruim voordat de definitieve tanden gevormd zijn. Dit geeft het gebit de kans om zich nog spontaan te corrigeren.
Sommige tandartsen adviseren om al vanaf één jaar het gebruik te beperken.
Er zijn ook momenten waarop het afbouwen gemakkelijker kan zijn, zoals tussen 3 en 8 maanden of na 2,5 jaar. Rond 2,5 jaar zijn kinderen vaak cognitief meer in staat om te begrijpen waarom de speen weggaat.
Het is belangrijk om dit proces rustig en vastberaden aan te pakken.
Kies een rustige periode zonder andere spannende gebeurtenissen (zoals verhuizen, zindelijkheidstraining, of de geboorte van een broertje/zusje).
Als je merkt dat je kindje er nog erg veel behoefte aan heeft, kan het zijn dat het nog te vroeg is.
Je kunt de speen op verschillende manieren afbouwen:
Geleidelijk afbouwen: Begin met de speen alleen nog op bepaalde momenten te geven, bijvoorbeeld alleen nog in bed (bij het slapengaan). Maak vervolgens duidelijke afspraken om hem ook 's nachts af te bouwen.
In één keer stoppen (cold turkey): Dit is vaak de snelste methode, maar kan 3-4 dagen en nachten veel troosten en liefde vragen. Na die periode zijn de meeste baby's of peuters de speen vergeten.
Uitleggen: Als je kindje ouder is (vanaf ongeveer 1,5 jaar), leg dan uit waarom het belangrijk is om te stoppen (bijvoorbeeld beter voor de tandjes en de groei van de kaak, "je bent al een grote jongen/meid").
Betrek je kind: Vraag aan je kind of hij denkt zonder speen te kunnen en wanneer/hoe.
Maak het leuk (Afscheidsritueel):
Verzamel alle spenen en neem afscheid. Begraaf ze in de tuin, hang ze in een 'speenbomen', of stuur ze naar de 'spenen-fee' of nieuwe baby's. Vaak laten deze dan een cadeautje achter.
Prik samen een datum voor het afscheid.
Bied een alternatief aan voor troost, zoals een speciale knuffel, een doekje of een knijpbal.
Afleiden: Probeer je kind af te leiden met een leuk spel of boekje op momenten dat hij de speen wil.
Wees vastberaden: Je kind heeft jouw steun en volharding nodig. Twijfel niet, want je kind zal dat voelen.
Blijf troosten: Geef veel liefde, troost en complimenten. Wees begrijpend als je kind verdrietig is.